Davaya vekâlette özel yetki verilmesini gerektiren hâller

HMK Madde 74

(1) Açıkça yetki verilmemiş ise vekil; sulh olamaz, hâkimi reddedemez, davanın tamamını ıslah edemez, yemin teklif edemez, yemini kabul, iade veya reddedemez, başkasını tevkil edemez, haczi kaldıramaz, müvekkilinin iflasını isteyemez, tahkim ve hakem sözleşmesi yapamaz, konkordato veya sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması teklifinde bulunamaz ve bunlara muvafakat veremez, alternatif uyuşmazlık çözüm yollarına başvuramaz, davadan veya kanun yollarından feragat edemez, karşı tarafı ibra ve davasını kabul edemez, yargılamanın iadesi yoluna gidemez, hâkimlerin fiilleri sebebiyle Devlet aleyhine tazminat davası açamaz, hangileri hakkında yetki verildiği açıklanmadıkça kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili davaları açamaz ve takip edemez.

6100 sayılı Kanunda Yer Alan Madde Gerekçesi

Bu maddede vekile açık yetki verilmesi gereken durumlar geniş tutulmuş, 1086 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde yazılı olan vekilin sulh olması, hükmolunan şeyi teslim alması, haczin kaldırılması, hakem tayini, davadan feragat, karşı tarafın davasını kabul ve karşı tarafı ibraya ilişkin düzenleme muhafaza edilmiştir. Ancak yeminin reddi ve iadesi bu Tasarıda ayrı ayrı belirlendiğinden, iade konusu fıkraya ayrıca ilâve edilmiştir.

63 üncü maddenin ikinci cümlesinde, yeminin kabulü ve reddine ilişkin beyan için, vekile, ancak yemin edecek kimse tarafından yemin teklif olunan meseleye ıttıla kesbettikten sonra, yetki verilebilmesine ilişkin düzenleme bulunmaktadır. Ancak işin mahiyeti icabı, vekilin, talimat almaksızın yapacağı işlem kendisini de sorumlu kılacak bir yetkinin kullanılması sonucunu doğuracağından ve pratikte de 1086 sayılı Kanundaki düzenlemenin bir yarar sağlamadığı görüldüğünden bu maddeye alınmamıştır.

Düzenleme gereğince hâkimin reddi, davanın tamamının ıslahı, yemin teklifi, iadesi veya reddi, başkasını tevkil, müvekkilinin iflâsını istemek, hakem sözleşmesi yapmak, konkordato veya sermaye şirketleri ve kooperatiflerin uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırılması teklifinde bulunmak ve bunlara muvafakat vermek, davanın alternatif çözüm yollarına başvurmak, kanun yollarından feragat etmek, yargılamanın yenilenmesi (iadesi) yoluna gitmek, hâkimlerin sorumlulukları sebebiyle Devlet aleyhine tazminat davası açmak, vekile açıkça belirtilerek yetki verilmesi hâlinde mümkündür. Bunun yanı sıra kişiye sıkı sıkıya bağlı haklarla ilgili olarak da hangileri hakkında yetkilendirildiği açıkça belirtilmek kaydı ile vekil sıfatıyla işlem yapılabilir.

Adalet Komisyonu Değişiklik Gerekçesi

Tasarının 79 uncu maddesinde yer alan “hükmolunan şeyi teslim alamaz,” ibaresi avukatların, hükmün icrası esnasında karşılaştığı problemler de dikkate alınarak madde metninden çıkarılmış ve madde teselsül nedeniyle 80 inci madde olarak kabul edilmiştir.

HMK Madde 74 Davaya vekâlette özel yetki verilmesini gerektiren hâller

Yargıtay İçtihatları

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2021/773E. , 2021/1296K.

• HMK Madde 74
• Davaya vekalette özel yetki verilmesini gerektiren haller

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

1. Taraflar arasındaki “temliken tescil, tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Aydın 2. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin karar davacı … Spor Sosyal Dayanışma Ekonomi ve Spor Vakfı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 14. Hukuk Dairesince yapılan inceleme sonunda bozulmuş, Mahkemece Özel Daire bozma kararına karşı direnilmiştir.

2. Direnme kararı davacı … Spor Sosyal Dayanışma Ekonomi ve Spor Vakfı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

3. Hukuk Genel Kurulunca dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonunda gereği görüşüldü:

4. Bilindiği üzere, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun (TMK) 448. maddesinde, vasinin, vesayet altındaki kişiyi bütün hukukî işlemlerinde temsil edeceği; 403/3. maddesinde de vasi hakkındaki hükümlerin, aksi belirtilmiş olmadıkça kayyım hakkında da uygulanacağı düzenlenmiştir. Diğer taraftan vekil ile takip edilen davalarda vekâletnamenin ibrazını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK)’nun 76., vekâletnamesiz dava açılması ve işlem yapılması hâlini düzenleyen HMK’nın 77. ve dava şartlarını düzenleyen HMK’nın 114/f maddeleri uyarınca usulüne uygun düzenlenmiş vekâletnamenin dosya içerisinde bulunması zorunludur.

5. Dosya içeriğinden; mahkemenin 05.06.2015 tarihli direnme kararının davacı … Spor Sosyal Dayanışma Ekonomi ve Spor Vakfı vekiline 24.04.2021 tarihinde tebliğ edildiği, davacı vekili tarafından 19.04.2021 tarihinde temyiz isteminde bulunduğu, davalı … vekili tarafından sunulan temyize cevap dilekçesinde ise; davacı aleyhine Aydın 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/215 E. sayılı dosyası ile vakfın yöneticilerinin görevden alınması, vakfa kayyım atanması, vakfın dağılması ve sicilden terkini davası açıldığını, adı geçen vakfa SMM Ş…… K…..’nın kayyım olarak atandığını, davacı vekilinin temyize yetkili olmadığını bildirdiği görülmüştür.

6. Bu durumda, davacı vekilinin temyize yetkili olup olmadığının belirlenmesi amacıyla; mahkemece davalı vekili tarafından bildirilen dava dosyası getirtilip incelenerek, davacı vakfa kayyım atanıp atanmadığı, atanmış ise hangi tarihte atandığı belirlendikten sonra davacı vekilinin hükmü temyiz ettiği tarihten önce kayyım atandığının tespit edilmesi hâlinde, kayyım tarafından davacı vekiline vekâletname verilip verilmediğinin vekilden veya kayyımdan sorulması, vekâletname verilmiş ise anılan vekâletnamenin onaylı örneğinin bu dosyaya temin edilmesi, vekile vekâletname verilmemiş ise direnme kararının açıklamalı davetiye ile kayyıma tebliğ edilmesi, tebligata “kayyımın kararı ayrıca temyiz edebileceği, yasal süre içinde temyiz hakkını kullanmadığı taktirde, Av. … tarafından sunulan temyiz dilekçesine muvafakat edip etmediğinin açıkça bildirmesi gerektiği” şerhinin yazılması, temyiz dilekçesini benimsediğine ilişkin imzalı yazılı dilekçe vermesi durumunda bu hususun bir tutanak ile belirlenmesi, temyiz dilekçesinin ya da temyiz dilekçesini benimsediğini yazılı olarak bildirmesi hâlinde bu dilekçenin, davalı vekiline tebliği ile temyize cevap süresinin beklenilmesi gereklidir.

7. Diğer taraftan dosya içerisinde, davalı … Belediyesi Başkanlığı vekili Av. …’nun vekâletnamesi ya da usulünce düzenlenmiş yetki belgesi bulunamamıştır.

8. Bu durumda; HMK’nın 115/2. maddesi uyarınca davalıya HMK’nın 74. maddesine uygun vekâletname ibraz etmesi için kesin süre verilmesi, verilen vekâletname aslı veya onaylı örneğinin dosya içerisine sunulması, vekâletname aslı veya onaylı örneğinin sunulmaması durumunda ise yerel mahkeme direnme kararının davalı …’na tebliğ edilerek, tebligat parçalarının dosya içerisine eklenmesi gereklidir.

9. O hâlde belirtilen eksikliklerin tamamlanması için dosyanın mahkemesine geri çevrilmesi gerekir.

SONUÇ:
Açıklanan nedenlerle;
Dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 02.11.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.