Teminat kararı

HMK Madde 86

(1) Yargılama giderlerini karşılayacak teminata, mahkemece kendiliğinden karar verilir. Hâkim, teminat kararı vermeden önce tarafları veya müdahale talebinde bulunan kişiyi dinleyebilir.

6100 sayılı Kanunda Yer Alan Madde Gerekçesi

Maddede yer alan düzenlemeyle, dava açılması hâlinde yargılama giderlerini, davacı yanında fer’î müdahil sıfatıyla yer alma hâlinde ise müdahale giderlerini karşılayacak olan teminata mahkemece re’sen karar verileceği; hâkimin bu konuda karar almadan önce, sağlıklı ve doğru bir değerlendirme yapabilmesini mümkün kılmak amacıyla tarafları ve müdahale isteminde bulunanı dinleyebileceği hususu hüküm altına alınmıştır. Hâkime teminat konusunda re’sen karar verme yetkisinin tanınmasının temelinde, teminat kararının gereğinin yerine getirilmesinin, “Dava şartları” başlıklı 119 uncu maddenin (ğ) bendinde dava şartı sayılması yatmaktadır.

 

HMK Madde 86 Teminat kararı

Yargıtay İçtihatları

Yargıtay 12. Hukuk Dairesi 2012/14712E. , 2012/31472K.

  • HMK Madde 86
  • Teminat kararı

Mahkemesi: Zile İcra Hukuk Mahkemesi

Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :

Alacaklı tarafından borçlu aleyhine başlatılan icra takibi üzerine borçlu vekili, alacaklı şirketin Fransa merkezli olmasına rağmen icra dosyasına herhangi bir teminat tevdi ve depo edilmediğini ileri sürerek takibin iptalini talep etmiş, mahkemece şikayetin kabulü ile Zile İcra Müdürlüğü ‘nün 2012/174 sayılı dosyasında takip alacaklısının hükmün kendisine tebliğinden itibaren 2 haftalık kesin süre içerisinde takip tutarının %15 ‘i tutarında teminat göstermesi halinde borçlu aleyhine takibe girişebilmesine, aksi halde borçlu hakkındaki takibin iptaline karar verilmiştir.

5718 Sayılı MÖHUK’nun 48. maddesine göre “ Türk mahkemesinde dava açan, davaya katılan veya icra takibinde bulunan yabancı gerçek ve tüzel kişiler, yargılama ve takip giderleriyle karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere mahkemenin belirleyeceği teminatı göstermek zorundadır.

Mahkeme, dava açanı, davaya katılanı veya icra takibi yapanı karşılıklılık esasına göre teminattan muaf tutar.”

İcra takibi yapan yabancı kişiler, yargılama ve takip giderleriyle karşı tarafın zarar ve ziyanını karşılamak üzere bir teminat göstermek zorunda olup bu husus takip yapmanın ön koşuludur. Bu nedenle mahkemece re’sen gözetilmesi gerekir.

Yabancı alacaklının Türkiye’de icra takibi yapabilmesi için teminat gösterme yükümlülüğünün istisnası, MÖHUK. nun 48/2. maddesinde belirtildiği üzere alacaklının tabiiyetinde bulunduğu ülke ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet bulunmasıdır.

Somut olayda icra takibini yapan alacaklı şirket, Fransa merkezlidir. Bu durumda, mahkemece dava dilekçesinin davalı alacaklı vekiline tebliği ile davalı tarafa savunma hakkı verilmesi, duruşma açılarak her iki tarafın göstereceği deliller de değerlendirilmek suretiyle, alacaklının tabiiyetinde bulunduğu Fransa ile Türkiye arasında karşılıklılık esasına göre çok taraflı veya ikili anlaşmalarla yahut fiili mütekabiliyet esasına göre bir muafiyet olup olmadığı araştırıldıktan sonra yok ise alacaklının teminat yatırması gerektiğine karar verilmesi gerekirken, anılan hususlar gözardı edilerek eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.

SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK. 366 ve HUMK.’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 05.11.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi