İşçinin çalışma koşulları iş sözleşmesiyle belirlenir. İş sözleşmesiyle belirlenmeyen alanlarda da İş Kanununun emredici hükümleri geçerlidir. İşçinin çalışma süresini belirleme yetkisi işverende olsa da, belirlenen sürelerin İş Kanununa aykırı olmaması gerekir. Peki bu çalışma saatleri değiştirilmek istendiğinde işçinin hakları nelerdir?
İşçinin çalışma saatleri değiştirilirken, işçi lehine ya da aleyhine değiştirilebilir. Önemli olan bu değişikliğin işçiye olan etkisidir. İşçinin çalışma saatlerinin değiştirilmesi durumunu ikiye ayırmamız gerekmektedir: işçinin aleyhine olmayan değişiklikler ile işçi aleyhinde sonuç doğuran değişiklikler.
İŞÇİNİN ALEYHİNDE OLMAYAN ÇALIŞMA SAATİ DEĞİŞİKLİĞİ
İşyerinde uygulanan çalışma saatinin azaltıldığı ya da çok küçük dokunuşlarla revize edildiği durumlarda, işçinin bu düzenlemeyi kabul etmemesi doğru olmaz. Örneğin çalışma süresinin yarım saat azaltıldığı ya da işe başlama ve bitiş saatlerinin yarımşar saat ileri alındığı bir durumda işçinin işi bırakmak için haklı bir nedeni olduğunu söylemek mümkün olmayacaktır.
İŞÇİYİ OLUMSUZ ETKİLEYEN DEĞİŞİKLİKLER
İşçinin çalışma saatlerinde meydana gelen değişiklik ona olumsuz bir etki yapıyorsa sonuç farklılaşacaktır. Böyle bir durumda öncelikle iş sözleşmesine bakmak gerekir. Sözleşmede, işverenin işçinin çalışma saatlerini değiştirebileceğine, işçinin peşinen onay verdiğine dair açık bir hüküm varsa; işçi bu değişikliği kabul etmek zorundadır.
Böyle bir hüküm olmaması halinde ise işçi, çalışma koşullarında esaslı değişiklik anlamına gelen bu yeni düzenlemeyi kabul etmek zorunda değildir. Buna dayanarak iş akdini haklı nedenle ve kıdem tazminatını da alarak feshedebilir.
SONUÇ
İşçinin çalışma saatlerinin değiştirilmesinin ona olumsuz bir etkisi yoksa, işçi bu değişikliği sebep göstererek haklı nedenle işten ayrılamaz.
Aynı şekilde iş sözleşmesinde, çalışma saati değişikliklerine işçinin peşinen onayı varsa, işçi yine bu değişiklik nedeniyle haklı nedenle işten ayrılamaz.
Ancak çalışma saatlerindeki değişikliklere işçinin iş sözleşmesinde ya da başka bir evrakta peşinen rızası yoksa ve yapılan bu değişiklik objektif olarak işçiyi olumsuz etkiliyorsa; işçinin, İş Kanununun 24/II-f maddesi gereğince kıdem tazminatını da alarak haklı nedenle derhal fesih hakkı bulunmaktadır.