Mirasçının mirası ret etmesi, mirasçının miras bırakanla olan kötü ilişkisinden, miras bırakanın ölüme bağlı tasarruflarında yer alan yükleme ve yükümlülüklerin konusundan kaçınması gibi kişisel nedenlerden, diğer mirasçılarla olan ilişkilerinden, borçları üstlenmesi veya tereke borçları hakkında yeterli bilgi sahibi olmaması gibi sebeplerden kaynaklanabilir. Her ne sebepten kaynaklanırsa kaynaklansın yasa koyucu mirasçıya, kendisine kalan mirası red etme imkanını bir hak olarak tanımıştır.

Mirasın reddi, TMK. 605-618 maddeleri arasında oldukça ayrıntılı şekilde düzenlenmiştir. TMK 605. madde de iki türlü ret görülmektedir: Bunlardan birincisi mirasın reddinin (mirasın gerçek reddi ) aslolan şeklidir. Bu ret şeklinde mirasçının, mirasın reddine dair açık bir irade beyanı aranır. Mirasın reddinin ikinci şekli ise(mirasınhükmen reddi), miras bırakanın ödemeden aczinin açıkça belli veya resmen tespit edilmiş olmasıdır. (TMK. m. 605, f. 2)

MİRASIN GERÇEK REDDİ NEDİR?

Gerçek ret, terekenin yasal ve atanmış mirasçılarının, kanunda öngörülen şartlara uyarak; mirası kabul etmemek hususundaki arzularını sözlü veya yazılı olarak sulh mahkemesine bildirmeleridir. Mirasın reddi hukuksal niteliği itibariyle bir irade açıklaması, bozucu yenilik doğurucu bir hakkın kullanılmasıdır.

REDDİ MİRAS NASIL YAPILIR ?

Mirası reddetmek isteyen, ayırtım gücü taşıyan ve ergin olan mirasçı, miras bırakanın son yerleşim yeri Sulh Hukuk Mahkemesine yazılı veya sözlü olarak tek taraflı, kayıtsız ve şartsız bir irade beyanı ile başvurarak mirası reddedebilir (TMK. m. 609)

Reddi miras, 3 ay içinde yapılmalıdır (TMK m.606). Bu süre hak düşürücü sürelerdendir. Mahkemece kendiliğinden gözetilir. Kanunda yazılı bu süre içerisinde mirasın reddi beyanının mahkemeye ulaşması gerekir.

Yasal mirasçılar için üç aylık reddi miras süresi mirasçı olduklarını daha sonra öğrendikleri ispat edilmedikçe miras bırakanın ölümünü öğrendikleri tarihte, yasal mirasçı olduklarını daha sonra öğrenmişlerse bu durumu öğrenme tarihinden itibaren başlar.

Vasiyetname ile atanmış mirasçılar için miras bırakanın tasarrufunun sulh hukuk mahkemesi tarafından kendilerine resmen bildirildiği tarihten işlemeye başlar.

ÜÇ AY İÇİNDE MİRAS REDDEDİLMEZSE NE OLUR?

TMK m. 606 mirasın reddi için mirasçılara 3 ay süre tanır. Yasal süre içinde reddi miras yapılmazsa TMK m. 610/1 gereği mirasçının mirası red hakkı düşer ve mirası kayıtsız ve şartsız olarak kazanmış sayılır. Bunun istisnası terekenin borca batık olmasıdır. Buna göre, murisin ölümü tarihi itibariyle tereke borca batık ise bir başka ifadeyle terekenin pasifi aktifinden fazla ise tereke mirasçılar tarafından reddedilmiş sayılır. Ancak bunun için aşağıda açıklanacak olan mirasın hükmen reddi davasının açılması gerekir.

MİRASIN HÜKMEN REDDİ NEDİR ?
Mirasın hükmen reddi davası Türk Medeni Kanunu’nun Madde m.605/2: “Ölümü tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.

Mirası yasal süresi içerisinde gerçek ret yolu ile reddetmeyen mirasçıların gidebileceği tek yol mirasın hükmen reddi davasıdır. Ölüm tarihinde mirasbırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır. Mirasçıların bu reddin tespitine ilişkin bir dava açmaları gerekir. Ancak buradaki önemli husus, mirasın hükmen reddi davası açmak isteyen mirasçıların mirasın kabul edildiği yönünde bir işlem yapmamış olması, murisin aktif malvarlığı varsa bile bunu intikal etmeye, kendi kullanımına geçirmeye yönelik bir hareketinin bulunmaması gerekmektedir.

MİRASIN HÜKMEN REDDİ NASIL GERÇEKLEŞİR?

Mirasın hükmen reddi davasında zamanaşımı bulunmamaktadır. Davayı açan mirasçılar 3 aylık mirası reddetme süresini kaçırmış iseler hiçbir zamanaşımı ve hak düşürücü süreye tabi olmaksızın mirasın hükmen reddi davasını açabileceklerdir.

Mirasın hükmen reddi davasında davacı sıfatı yasal veya atanmış olan ve mirasın kendisine kül halinde geçmiş olan mirasçılara aittir. Bu davada mirasın gerçek reddi davasından farklı olarak Davalı sıfatı tereke alacaklılarına aittir. Dava açılırken, murisin borcunun bulunduğu kişi veya kurumlar davalı olarak gösterilmelidir.

Mirasın hükmen reddi davasında davaya bakmakla görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesi’dir. Yetkili mahkeme tespit edilirken ise genel yetki kuralı uygulanacaktır. Davalıların yerleşim yeri mahkemesi yetkili olacaktır.